سنتور یکی از سازهایی است که تقریبا 70 درصد علاقه مندان به موسیقی آن را می پسندند و به دنبال یادگیری آن هستند. زمانی که کسی قصد یادگیری سنتور می کند معمولا ابتدا آموزشگاه و یا استاد مناسب را پیدا میکند. زمانی که میخواهد سنتور لازم را تهیه کند به طور معمول سنتور را انتخاب میکند که استاد به او پیشنهاد می دهد. البته گاها دست به سرچ و گشت و گزار در اینترنت میشود... خب در نهایت تصمیم به خرید می گیرد.
چیزی که اینجا روشن میشود تفاوت های میلیونی قیمت سنتور است. مگر می شود یک سنتور با سنتور دیگر در این حد تفاوت قیمتی داشته باشند. اما باید به این نکته توجه داشت که سنتور نیز مانند سایر محصولات انواع مختلفی دارد و بسته به نوع آن قیمت متفاوتی نیز می گیرد. به عنونا مثال مدل لاکوک مانند سل کوک 9 خرکی است اما در مقايسه با سنتور سل كوک صداي زيرتري دارد و از نظر كوك نيز يك پرده بالاتر از سنتور سل كوک مي‌شود. سنتورهای 10، 11 و 12 خرکی نیز از مدل‌های دیگر سنتور است که برای تک نوازی مناسبتر است.
اساتید موسیقی اعتقاد دارند که در خرید سنتور باید معیار اول سازنده ساز باشد اما آیا واسطه گران فروش آلات و ادوات موسیقی به سازندگان اصلی ساز اشاره میکنند؟ خب در اکثر موارد نه، ولی مراجع تخصصی و با اسم و رسم مانند ساز24 نام سازنده را به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در مشخصات ساز معرفی می کنند. سنتورها معمولا مزین به مهر خالق آن هستند که به نوعی ضمانت کیفیت آنها محسوب میشود. از برترین نوازندگان سنتور هم می‌توان به پرویز مشکاتیان، سیامک آقایی، ابوالحسن صبا و اردوان کامکار اشاره کرد.
قیمت سنتور باید معیار دوم خرید و فروش این ساز باشد. اگر سری به سایت‌های آنلاین فروش آلات و ادوات موسیقی مانند ساز24، دیجی کالا، دیوار و شیپور و ... بزنید، متوجه می شوید که از یک میلیون تومان تا سی میلیون قیمت‌ها در نوسان است. مثلا « بسته سنتور علیزاده یک مهر با قیمت 1350 هزار تومان در ساز24 به فروش می رسد. در مقابل سنتور پژوهشکده سنتور گوهر ویژه با قیمت 11 میلیون در این سایت خریداری شده است. البته نباید فراموش کرد که سنتورهای دست دومی نیز وجود دارند که افراد در سایت هایی مانند دیوار و شیپور آگهی می کنند و قیمت آنها به نسبت مناسب است اما آیا مورد اطمینان هستند؟ قطعا باید هنگام خرید خرید سنتورهای دست دوم دقت کنید که دچار تاب‌خوردن و انحنا از ناحیه صفحه زیرین شوند.
آیا تا به حال شما نیز به این فکر کرده بودید که چرا قیمت آلات موسیقی از جمله سنتور تا این حد دگرگون است؟ مثلا سنتور 11 خرک با چوب گردو چه تفاوتی با سنتور علیزاده دو مهر دارد که باید اختلاف قیمت 4 میلیون تومانی داشته باشند. یا به عنوان مثال سنتور علیزاده یک مهر با سنتور علیزاده دو مهر چه جذابیتی برای هنرآموز باید ایجاد کند که هنرآموز بخواهد به خاطر بالا بودن تعداد مهر هزینه بیشتری پرداخت کند. قطعا این اختلاف قیمت دلایل خاص خود را دارد از جمله صدای ساز، کیفیت متریال به کار برده شده در ساز، کوک ساز و ... در قیمت سنتور تاثیر مستقیم می گذارند.
در قیمت سنتور متریال به کار رفته شده از جمله جعبه رِزُنانس، جنس جعبه، گل روی جعبه، ضخامت صفحه و کف، شیطانک، گوشی و سیمگیر مهم هستند که به نسبت کیفیت آنها قیمت نیز تغییر می کند.
شاید برای شما نیز این واژه آشنا باشد: " صدای ساز یکدست است". یکدست بودن صدای ساز یعنی سازنده آن برای ساخت آن تلاش بسیار زیادی را متحمل شده است. زمانی که صدای ساز یکدست باشد یعنی ضخامت صفحه و جنس آن و محل پل گذاری با هم تناسب دارند و عدم این تناسب ایراد بسایر مهمی برای سنتور و نوازنده حرفه ای به حساب می آید. حجم صدای ساز بستگی به سلیقه شما دارد اما معمولا پیشنهاد می شود سازهای پرحجم را انتخاب نکنید (مخصوصا در سازهای ارزان). زیرا این حجم زیاد با کاهش ضخامت و کاهش تعداد پل و استفاده از چوب روشن قابل دستیابی است که خود این موارد برای اینکه یک سنتور، ضعیف محسوب شود کافیست. انتخاب صدا یک تخصص است که با تجربه به دست می¬آید بنابراین اگر نوآموز هستید و در این زمینه تجربه ای ندارید پیشنهاد می کنیم که حتما نظر استاد و کارشناس این حوزه رو جویا باشد.
چرا کوک ساز ممکن است در قیمت سنتور تاثیر گذار باشد؟ سازی که چندین بار کوک شده باشد ساز بهتری است و اگر کوک نشده حتما از کسی که توان و تخصص کوک کردن را داشته باشد بخواهید چند سیم را به صورت امتحانی دوباره کوک کند تا از کیفیت نگهداری کوک ساز مطمئن شوید. نکته دیگر اینکه هیچ گاه برروی یک سنتور حرفه¬ای صنایعی چون خاتم، معرق یا منبت روی صفحه ساز نمی¬بینید زیرا اینها باعث تضعیف صدا می¬شوند (به علت عدم یکدستی صفحه).
خب قطعا شما مانند من متوجه شدید که اختلاف قیمت سنتور A با سنتور B در چیست.
اگر کسی با سنتور آشنایی نسبی هم داشته باشد احتمالا واژه خرک برای اون واژه آشنایی است. به عنوان مثال سنتور 12 خرک موسوی، سنتور 9 خرک علیزاده، سنتور یازده خرک و .... ولی اهمیت خرک در سنتور چیست و چرا زمانی که قصد خرید سنتور را داریم باید به تعداد خرک آن اهمیت دهیم.
خرک سنتور چیست؟
خرک سنتور دومدل دارد.یکی هفتی-هشتی و یکی گرد.چوب ان عمدتا گردو اما برخی از چوبهای رز به دلیل سختی ان استفاده میکنند.خرک وسیله ارتباط سیم باصفحه و پلها میباشد. خرک سنتوز باعث میشود که ارتعاش سیم ها به صفحه منتقل شود. قطعا در ساز سنتور هرچه تعداد خرک ها بیشتر باشند وسعت ساز سنتور هم به لحاظ تعداد نت بیشتر است. به همین دلیل برای اینکه بتوان بدون تغییر دادن کوک، دستگاه ها و گام های بیشتری را نواخت از سنتورهایی با تعداد خرک بیشتر استفاده میشود. اما میتوانیم بگوییم که رایج ترین سنتورها، سنتورهای نه خرک و پس از آن دوازده خرک هستند.
سنتورها با چه تعداد خرکی رایج ترند؟
سنتورهای دوزاده خرک و نه خرک معمولا رایج تر از سنتورهای دیگرند. زیرادر دهه های گذشته بیشتر نوازندگانی که آهنگها و تصنیف های بزمی را مینواخته اند از ساز دوازده خرک استفاده کرده اند به دلیل اینکه با این ساز میتوانند بنا بر نیاز مجلس در دستگاههای مختلف بنوازند و چون اکثر نوازندگان را آقایان تشکیل میداده اند، ساز دوازده خرک که اکثرا می کوک است یعنی سه نت از سنتور سل کوک بم تر است این امکان را میدهد که خود نوازنده بتواند با آن زمزمه کند، در واقع سنتور می کوک بهترین جایگاه را برای صدای خواننده مرد داراست. اما به دلیل اینکه از دوره ی استاد صبا آموزش سنتور با سنتور نه خرک سل کوک صورت گرفت و پس از آن هم اساتید بزرگ سنتور، این سنتور را به عنوان سنتور استاندارد برگزیدند امروزه سنتور نه خرک سل کوک به عنوان سنتور استاندارد شناخته شده و آموزش سنتور و نوازندگی توسط این سنتور انجام می گردد.
خب شما به عنوان یه هنرآموز علاقه مند به ساز سنتور لازم است بخش های مختلف سنتور را بشناسید که خریدی کورکورانه نداشته باشید. هنگام خرید سنتور قطعا فروشنده آن از بخش های مختلف سنتور برایتان بگوید پس حتما این مقاله مفید را تا انتها بخوانید:
جعبه رِزُنانس : منظور از جعبه رزنانس، جعبه شامل صفحه و کفه و کلاف می باشد که با چسب یا سریشم به هم متصل هستند. در داخل این جعبه بین ۳ تا ۷ چوب (پل) به قطر حدودی یک سانتی متر وجود دارد که بین صفحه و کف قرار دارد که بنا به تخصص و تجربه سازنده ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد که این خود به یک دست بودن صدا و تناسب حجم صدا و جنس ان کمک بسیار زیادی می کند. لازم به ذکر است که برخی از اساتید سازنده فقط با ابزار پل عیوب صدایی بسیاری از سازها را می توانند رفع کنند.
جنس جعبه : جنس چوب سنتور عمدتا از گردو می باشد (البته چوب راش، آزاد، رز وود، فوفل… نیز استفاده میشود) که البته خود چوب گردو بنا بر عمر درخت، قطر تنه، منطقه رویش درخت، مدت زمان خشک شدن چوب و شیوه خشک شدن ان کیفیتهای مختلفی دارد. بسیاری از اساتید سازنده ساز معتقدند چوب مناطق سردسیر مثلا کردستان، سنندج، الموت و… از کیفیت بهتری برخوردارند. البته از دید اکثر اساتید چوب گردوی تیره که دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب می باشند، که مدت زیادی (مثلا حداقل ۵سال) از خشک شدن انها می گذرد، گزینه مناسبی برای خرید سنتور خوش صدا خواهد بود.
گل روی جعبه : بر روی صفحه سنتور دو سوراخ به شکل گل وجود دارد که به ان گل سنتور گفته میشود. علت حضور این گل علاوه بر زیبایی، کمک به ایجاد رزنانس در داخل جعبه می باشد که محل آن بر اساس شیوه پل گذاری وسلیقه سازنده زیر سیمهای زرد و پشت خرک تعبیه می شود.
ضخامت صفحه و کف : بسیاری از اساتید حرفه ای معتقدند که چیدمان پل تنها فاکتور مهم تنظیم صدای ساز نیست بلکه ضخامت صفحه و کف نقش بسیار زیادی در کیفیت صدای ساز دارد. البته در این بین ضخامت صفحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنا به جنس چوب و میزان خشک شدن ان ضخامت کف بین ۷تا ۹ میلیمتر و صفحه بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ میلیمتر تنظیم می شود.شایان ذکر است که اساتید حرفه ای بنابر جنس چوب ممکن است ضخامتهای مختلفی در نقاط مختلف صفحه و کف ایجاد کنند.که البته خود همین تجربه وتخصص زیادی را میطلبد .
شیطانک : روی دو ساق ذوذنقه سنتور یک برجستگی وجود دارد که روی ان دو میله استیل به قطر حدودی ۲ میلیمتر قرار دارد که به شیطانک گفته می شود.که بعدا سیمهای سنتور روی ان قرار میگیرد. ارتفاع شیطانک از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بوسیله ان، میزان فشار سیمها روی خرک تغییر میکند که این خود در نهایت روی صدای ساز اثرگزار خواهد بود.
گوشی و سیمگیر : در طرف راست سنتور و بر روی کلاف گوشی قرار دارد که سیمها ی ساز در نهایت از طریق همین گوشیها کوک وتنظیم می شوند . اما نکته مهم در قسمت گوشی شیوه سوراخ کاری و برقو زدن است که رعایت همین نکته به کوک خوب و دقیق منجر خواهد شد. اما سیمگیر در طرف چپ ساز قرار دارد که تنها نکته مهم شیوه گره زدن سیم است که در نگهداشتن کوک می تواند موثر باشد.
جنس سیم : سنتور شامل دو نوع سیم می باشد که به سیم سفید وسیم زرد یا قرمز معروف است. سیم سفید از جنس فولاد می باشد و سیم زرد یک ترکیب الیاژی از کروم، مس وفولاد است. که البته این سیمها عمدتا وارداتی هستند. نکته مهم در این است که جنس سیم و کیفیت (یکدستی چگالی سیم) آن بر روی صدا بسیار موثر است.
همانطور که در موسیقی و یاد گرفتن یک ساز خاص برای علاقه مندان به موسیقی اهمیت بسیار زیادی دارد، هزینه ای که برای خرید یک ساز نیز در نظر گرفته می شود مهم است. اگر هنرجو مبتدی باشد قطعا نمیخواهد هزینه گزافی را متحمل شود چرا که در مسیر یادگیری ممکن است اراده اش سست شود و پروسه یادگیری عقب بیفتد(البته امیدوارم شما از جمله این دوستان نباشید ). قیمت ساز خاصی که مورد علاقه مان است به عوامل بسیاری بستگی دارد اما مهم ترین آنها صنعت و متریال و مواد به کار گرفته در ساز می باشد. البته همیشه و همه جا این قانون وجود دارد که قیمت هر کالایی وابسته به کیفیت مواد اولیه است.
به قول معروف هر چقدر پول بدیم همون قدر آش می خوریم.
در سازها چه تار باشد چه سه تار، چه سنتور باشد چه دیوان و ...، چوبی که برای ساختشان استفاده میشود بسیار مهم است و قیمت نهایی ساز را تحت تاثیر قرار میدهد. البته ناگفته نماند که بعد از مواد اولیه، ساخت ساز نیز مهم است. بسیاری از سازنده ها سازهایی را با مواد باکیفیت می سازند اما سازشان کیفیت بالایی ندارد و اصطلاحا مواد رو حروم کردن. اما وقتی ساخته های سازنده های دیگر را بررسی می کنیم می گوییم وااااااااااااااااو.
در این مقاله قصد دارم به فاکتورهایی برای قیمت سنتور اشاره کنم که هر هنرجویی بویژه هنرجویان مبتدی لازم است بدانند تا با دید بازتری هزینه خود را مدیریت کنند.
کیفیت ساز: ساختمان و صنعت ساز: به اعتقاد اکثر اساتید سنتورسازی، سازهای با چوب گردوی تیره و راه راست و یا فردار دارای کیفیت صوتی بهتری هستند. البته نکته دیگر عمر یا مدت زمان خشک شدن چوب است که این فاکتور در تشخیص بسیار سخت است و باید به اطلاعات سازنده اعتماد کرد. هر چه عمر خشک شدن چوب بالاتر باشد این چوب از کیفیت بهتری برخوردار است. البته به اعتقاد ما سنتور مجموعه ای از چند فاکتور است و ممکن است یک ساز با چوب روشن دارای خروجی صدای با کیفیت باشد، اما به صورت آماری چوب تیره و راه راست و فردار معمولا خروجی بهتری دارد. نکته بعدی کیفیت ساخت ساز است. یعنی زیبایی ظاهر ساز که شامل پرداخت چوب (یعنی باقی نماندن اثر داغی اره یا امثال این ها روی چوب) می باشد و البته کیفیت رنگرزی نیز مهم است که ساز با شاپان یا سیلر یا لاک رنگ شده باشد که به تجربه، سازی که با لاک رنگ شده باشد کیفیت بهتری خواهد داشت زیرا سیلر به دلیل خاصیت پوشانندگی منافذ چوب را می پوشاند که این خود باعث کاهش کیفیت صدا می شود. نکته ای که باید در خرید سنتور توجه داشت این است که ممکن است یک ساز با چوب روشن اما رنگ تیره باشد (توسط شیلان تیره شده باشد) که باید توجه داشت که به جای چوب تیره به شما فروخته نشود.
کوک ساز: نکته بعدی کوک ساز است. حتما سازی بخرید که چندین بار کوک شده باشد و از کسی که توان و تخصص کوک کردن را داشته باشد بخواهید چند سیم را به صورت امتحانی دوباره کوک کند تا از کیفیت نگهداری کوک سایت مطمئن شوید. نکته دیگر اینکه هیچ گاه برروی یک سنتور حرفه¬ای صنایعی چون خاتم، معرق یا منبت روی صفحه ساز نمی¬بینید زیرا اینها باعث تضعیف صدا می¬شوند (به علت عدم یکدستی صفحه).
صدا ساز: اگر یک متخصص بگوید صدای سازی یکدست است، این یک خبر خوب است. زیرا برای یکدست بودن صدا باید زحمت زیادی کشیده شود. یک نوازنده حرفه ¬ای علاقه¬ای به شنیدن تقه یا صداهایی مثل آن زیر مضرابش ندارد. زیرا این بدین معنی است که ضخامت صفحه و جنس آن و محل پل گذاری با هم تناسب ندارند و این یک ایراد مهم برای یک نوازنده حرفه¬ ای است. حجم صدای ساز بستگی به سلیقه شما دارد اما ما پیشنهاد می¬کنیم سازهای پرحجم را انتخاب نکنید (مخصوصا در سازهای ارزان). زیرا این حجم زیاد با کاهش ضخامت و کاهش تعداد پل و استفاده از چوب روشن قابل دستیابی است که خود این موارد برای اینکه یک سنتور، ضعیف محسوب شود کافیست. انتخاب صدا یک تخصص است که با تجربه به دست می¬آید و باید به متخصصان این امر اعتماد کرد. معمولا از صداهای خوب با عناوینی همچون صدای زنگدار، کریستالی، بدون تقه و یا صدای پخته در میان نوازندگان یاد می¬شود.
و در نهایت قیمت ساز :
توصیه اکید می¬شود که قیمت فاکتور دوم انتخاب باشد، زیرا شما می¬خواهید برای روح و احساس خود پول خرج کنید پس اطلاعات خود را زیاد کنید تا کمتر هزینه کنید. اما اگر سعی کنید تا فقط یک ساز ارزان خرید کنید، ممکن است با چند مشکل اساسی مواجه شوید: ممکن است در خرید سنتور به اسم چوب گردو، چوبهای بسیار ارزانتر به شما تحمیل شود که کیفیتی ضعیف دارند. در این صورت بعد از مدت کوتاهی قوس های عجیبی پیدا می¬کند و قابلیتهای خود را از دست می¬دهد. ممکن است سازی به شما فروخته شود که اصلا کوک نگه نمی¬دارد که این هم برای شما معضلی جدی خواهد بود. به چند نکته هنگام خرید حتما توجه کنید!!! اگر مبتدی هستید و قصد خرید از فروشگاه را دارید حتما برای خرید سنتور به همراه شخصی که در این زمینه تخصص دارد، و شما به وی اعتماد دارید بروید. (البته خودتان هم به نکات ذکر شده توجه داشته باشید.) در صورت خرید سنتور از فروشگاه، حتما خود را مستقل معرفی کنید. تجربیات ما نشان می¬دهد اگر شما خود را کسی معرفی کنید که از سوی استادی معرفی شده است، مجبور به پرداخت قیمت بیشتری برای خرید ساز نسبت به زمانی که به عنوان فردی مستقل خود را معرفی می¬کنید، خواهید شد. اگر قرار است استاد برایتان ساز تهیه کنید از تخصص و صداقت آن اطمینان حاصل کنید. در هنگام خرید، حتما حتما و حتما، اطلاعات خود را کامل کنید و با آگاهی اقدام به خرید نمایید. زیرا داشتن آگاهی هر چه بیشتر باعث تحمیل هزینه کمتر و دستیابی به نتیجه مطلوبتر خواهد شد.
همانطور که اطلاع دارید تقریبا عود ثبت جهانی شده است و کار پرونده عود به اتمام رسیده است. در رابطه به ثبت جهانی سنتور، سال گذشته داریوش پیرنیاكان؛ دبیر و سخنگوی شورای عالی خانه موسیقی؛ اعلام کرده بود که اگر بودجه در اختیارشان قرار دهند و سازمان میراث فرهنگی مساعدت كند، تدوین پرونده سنتور را نیز انجام خواهد شد.
باوجود اینکه سنتور در ایران بسیار برجسته است و ما سازندگان قدری داریم که با برندهایی مانند سنتور موسوی، سنتور وظیفه دوست، سنتور صادقی و سایر انواع سنتورها فعالیت دارند اما استاد پیشكسوت موسیقی در همان زمان اعلام کرد که سنتور باید به طور مشترك ثبت شود چرا كه چین، اروپای شرقی، تركیه هم آن را دارند. همچنین به این مورد اشاره کرد که ما می توانیم سازهایی كه در دیگر كشورها وجود ندارد و تنها متعلق به ایران هست را برای آینده نگاه داشته ام تا در یونسكو ثبت كنیم كه می توان به سه تار اشاره كرد.
ایشان دقیقا به این مورد اشاره کرد که پرونده عود را جمع آوری و ویدئوی ده دقیقه ای را برای یونسكو آماده و به سازمان میراث فرهنگی ارسال كردیم تا این پرونده برای سال 2019 در یونسكو ثبت شود. اما امكان دارد كشورهایی كه ساز عود دارند بخواهند هنگام ثبت یونسكو به ما بپیوندند، همچون ساز كمانچه كه پیش از آن جمهوری آذربایجان درخواست كرد و ما نیز پیوستن آنها را به پرونده پذیرفتیم.
زمانی که ساز کمانچه در یونسکو ثبت جهانی شد چالشی که وجود داشت این بوده است که به اسامی کشور ها به ترتیب الفبا ثبت نشود زیرا جمهوری اسلامی ایران بعد از سایر کشور ها قرار می گرفت. که خوشبختانه با مقاومت ها و استدلال های ردیف دان موسیقی ایران این مورد تایید شده است و اکنون اگر كمانچه را در سایت یونسكو جستجو كنید، نام ایران می آید.
خوشبخاته چون ایران از نظر فرهنگی گستره بسیار پهناوری دارد هر زمان که میخواهد یک اثر میراث معنوی را ثبت جهانی کند کشورهای دیگر نیز میخواهند به آن بپیوندند و این اتفاق نباید خشم ما را به همراه داشته باشد بلکه باید به این قضیه افتخار کنیم. مثلا زمانی که 12 کشور میخواهند در پرونده ثبت عید نوروز سهیم باشند یعنی اینها زمانی جز ایران بوده اند.
علاوه بر ساز کمانچه که در ثبت آن با کشورهای دیگر سهیم شده ایم احتمالا در ساز سنتور و نی نیز این اتفاق بیفتد.
سنتورها در انواع مختلفی تولید میشوند. سازنده های سنتور معمولا نام خود را به عنوان برند سنتور بر روی سنتور درج میکنند. به عنوان مثال استاد حمید موسوی که از سازنده های به نام سنتور در ایران هستند سنتور های خود را با برند سنتور موسوی عرضه می کند. در این مطلب میخواهم به برخی از سنتور های موسوی اشاره کنم و آنها را از لحاظ ساختمان و مواد به کار رفته در آنها بیشتر مورد بررسی قرار دهم.
سنتور موسوی ساپلی
سنتور موسوی ساپلی یکی از مدل های خاص ارائه شده توسط این سازنده در رنج سازهای حرفه ای است. تفاوت اصلی این سنتور با سنتورهای معمولی، استفاده از چوب آفریقایی ساپلی برای قسمت صفحه است که صدای این ساز را نسبت به سایر مدل ها خاص و متمایز می کند. برای کفه و کلاف این سنتور، همانگونه که مرسوم است، از چوب گردو استفاده شده و در قسمت پیشانی ساز (جلوی کلاف) طرح زیبایی با چوب گردو و به شیوه معرق کاری اجرا شده است. سنتور موسوی ساپلی هم چنین یک ساز ضد رطوبت یا اصطلاحاً “رطوبتی” محسوب می شود، به این معنا که برای مقاوم سازی این سنتور در برابر رطوبت، سازوکاری ویژه انجام گرفته است تا بتوان در شهرها و مناطقی که رطوبت هوا بالا است با خیال آسوده تری از آن استفاده نمود. به همین جهت، گل ها و سوراخ پایین کلاف پر شده اند تا مانع ورود رطوبت به داخل جعبه طنینی ساز باشد. در سمت سیم گیرها، شاهد کیفیت خوب گره خوردن سیم ها هستیم و در سمت دیگر کلاف، گوشی ها آبکاری اتوماتیک به چشم می آیند که کیفیت سوراخ کاری و برقو کاری در این بخش به وضوح قابل مشاهده است. هم چنین مهر سفارشی سنتور حمید موسوی را می توان در سمت چپ کلاف و بالای سیم گیر ها مشاهده نمود.
سنتور موسوی ساپلی دارای صدایی سالم و خوش طنین است. کیفیت صوتی سیم های زرد و ماندگاری صدای سیم های سفید (زیر) در فضا از جمله نکات قابل توجه در مورد صدای این سنتور است. این ساز به آن دسته از سنتورنوازان حرفه ای که به دنبال ساز جدیدی با ماهیت صوتی منحصر به فرد هستند توصیه می شود.
ارزیابی سنتور موسوی ساپلی از نظر کارشناسان این ساز
سنتور موسوی یک مهر ویژه
سازندگان مطرح سنتور، درجه کیفیت سری های مختلف سازهای خود را با تعداد مهر مشخص می کنند و گاهی نیز در این میان اصطلاح “ویژه” مطرح می شود که معمولاً یک مدل ویژه برتری هایی نسبت به مدل ساده پایین تر از خود دارد. همانطور که انتظار می رود، سنتور یک مهر ویژه موسوی نیز، مدل مرغوب تر سنتور یک مهر این سازنده است که در آن از چوب با کیفیت تری استفاده شده تا صدای بهتری داشته باشد.
نشانه های صنعت خوب را می توان در تمام بخش های این سنتور، از جمله شکل شیطانک ها، طراحی گل ها، جنس چوب خرک ها و چیدمان آنها و چیدمان گوشی ها و سیم گیرها مشاهده کرد. بدنه اصلی این سنتور موسوی یک مهر ویژه، یعنی صفحه رویی و کفه و کلاف از چوب گردوی راه راست و با کیفیت ساخته شده است و رنگرزی انجام شده، ساز را به رنگ قهوه ای مات و قدری تیره درآورده است. صدای ساز صدایی خوب و یکدست بر روی کل محدوده صوتی آن، از سیم های زرد گرفته تا سیم های سفید و سیم های پشت خرک می باشد.
با توجه به خوب چفت شدن گوشی ها در کلاف راست و هم چنین پشتیبانی خوب سیم گیرها از سیم ها، ساز حین نواختن خوب کوک نگه می دارد و این مسأله برای هر نوازنده ای می تواند حائز اهمیت باشد. مدل رطوبتی سنتور یک مهر ویژه موسوی نیز موجود است که مخصوص مناطق دارای هوای مرطوب طراحی شده تا با راهکارهایی مثل پر کردن گل های صفحه و سوراخ پایین کلاف، از ورود رطوبت به داخل کاسه تشدید و آسیب دیدن تدریجی ساز جلوگیری به عمل آید. سنتور موسوی یک مهر ویژه در مجموع یک ساز خوش ساخت و خوش صدا و با ارزش است که به منظور استفاده هنرجویان سنتور در مقاطع مختلف (به ویژه متوسطه) طراحی و ساخته شده است.
ارزیابی سنتور موسوی یک مهر ویژه از نظر کارشناسان این ساز
سنتور موسوی دومهر ساده
اصولاً در بین ساخته های یک سازنده ساز، تعداد مهرها می بایست سازها را از نظر کیفیت ساخت و متریال به کار رفته در یک رده بندی کیفی قرار بدهد. در سنتورهای موسوی این مسأله به وضوح دیده می شود. چنان که سنتور دو مهر موسوی نسبت به مدل های قبلی خود یعنی یک مهر ساده و یک مهر ویژه، در ساخت و پرداخت پیشرفته تر است.
در ساخت این سنتور از چوب گردوی مرغوب استفاده شده و اتصال صفحه و کفه و کلاف به یکدیگر به بهترین نحو انجام شده است. چوب استفاده شده در صفحه زیرین (کفه) طرح ابری دارد که این خود نشان از انتخاب چوب با کیفیت برای این بخش است. هم چنین در کلاف راست و چپ که گوشی ها و سیم گیرهای سنتور بر روی آنها قرار می گیرند، از چوب راه راست و قوی استفاده شده است. گوشی ها نیز از نوع آهن آبکاری اتومات دوبل هستند و به خوبی برقو خورده اند تا ساز در نگه داشتن کوک بهتر عمل کند. کیفیت خرک ها و فرم و پرداخت شیطانک ها در مدل دو مهر سنتور موسوی، نسبت به مدل های پایین تر در مجموع بهتر است.
نکته قابل توجه در سنتور موسوی دو مهر، وجود دو سوراخ روی قسمت پایین کلاف برای دسترسی به پل ها و رگلاژ کردن آنها با ابزار مربوطه است. بوسیله پل کش و از طریق این سوراخ ها می توان پل های مربوط به سیم های زرد و یا سیم های سفید و پشت خرک را جابجا کرد. در نوازندگی با سنتور موسوی مدل دو مهر، صدایی نرم، شفاف، قوی و یکدست را در تمام محدوده ساز تجربه خواهید نمود. قیمت این سنتور با کیفیت قابل توجه آن در تناسب است و این ساز را به یکی از گزینه های مناسب برای نوازندگان متوسط و حرفه ای تبدیل می کند.
ارزیابی سنتور موسوی دومهر ساده از نظر کارشناسان این ساز
از جمله دیگر سنتورهای موسوی می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
در این مطلب قصد داریم نگاهی به سنتور علیزاده داشته باشیم. این مدل از سنتورها بسیار مورد پسند عام گرفته اند. استاد علیزاده در انواع مختلفی این سنتور ها رو تولید میکند. در ادامه چند مدل از سنتورهای ایشان اشاره شده است:
سنتور علیزاده 1 مهر
با سنتور «علیزاده» یک مهر پا به دنیای موسیقی بگذارید و از نوازندگی با این ساز لذت ببرید. سنتور علیزاده یک مهر عرضه شده برای نوآموزان و هنرجویان عزیز، از نظر ساختار و آکوستیکی بسیار استاندارد است و میتواند برای شما، یک شروع بی‌نقص را رقم بزند. شاید برای نوآموزان و علاقمندان عزیز این سوال پیش آید با وجود استفاده یکسان از چوب و متریال در این دو ساز، چه فرقی بین سنتور علیزاده یک مهر و دومهر نهفته است. در جواب سوال این عزیزان باید گفت؛ فرق این دوساز در ساختمان آکوستیکی آنها است. اساتید و سازندگان سازهای ایرانی بعد از ساخت ساز و نواختن با آن، نسبت به کیفیت صوتی و ساختمان فیزیکی و آکوستیکی ساز به آن نمره یا همان مهر می‌دهند. هرچقدر ساز باکیفیت و حرفه‌ای باشد تعداد مهرها آن بیشتر است. حالا می‌توانید کمی بین ساز یک مهر و دو مهر تمایز قائل شوید. سنتور علیزاده یک مهر از چوب گردو در تمامی قسمت‌ها بهره می‌برد. گوشی‌های کوک از فولاد انتخاب شده، که کوکی پایدار و با ثبات در اختیار شما می‌گذارد. در این ساز از بهترین سیمها از جنس نیکل و برنز استفاده شده است. پس اگر به دنبال یک سنتور برای شروع هستید سنتور علیزاده یک مهر میتواند یک انتخاب دقیق برای شما باشد.
سنتور علیزاده 2 مهر
سنتور «علیزاده» دومهر ، مناسب برای هنرجویان و برای یک شروع استاندارد بسیار مقرون‌به صرفه است. چوب استفاده شده در این بدنه یا همان جعبه‌ی صوتی و صفحه رویی سنتور از چوب بسیار مقاوم و با کیفیت گردو است. صفحه ارتعاش یا همان صفحه رو از مرغوب‌ترین قسمت چوب گردو بدون گره انتخاب شده و دو گل مشبک برای خروج صدا در طرفین صفحه ایجاد شده است. چوب گردو به دلیل ساختار منسجم و مستحکم در برابر ضربه و رطوبت محیط مقاوم است و طول عمر بالایی نسبت به چوبهای دیگر دارد. این سنتور همچون یک ساز استاندارد از ۱۸ خرک به ارتفاع تقریبی ۲ و قطر ۱.۵ سانتی‌متر بهره می‌برد. ۷۲ گوشی از جنس فولاد، پایداری و کوک ساز شما را به خوبی حفظ خواهد کرد. کیفیت مناسب صفحه‌ی زیر و رو، استحکام کلاف‌ها و بالانس صدایی از ویژگی‌های سنتور علیزاده است. با تهیه این سنتور خیال خود را از بابت کیفیت و صدایی جذاب برای سال‌های بسیار راحت کنید.
سنتور علیزاده 3 مهر
سنتور از خاص ترین سازهای موسیقی ایرانی است. این ساز در دسته بندی سازهای زهی-کوبه ای جای می گیرد، یعنی در ساختار آن، سیم هایی وجود دارد که ارتعاش آنها (بوسیله ضربه های مضراب) عامل ایجاد صوت منحصر به فرد این ساز است. سنتور قدمت بسیاری دارد و خوشبختانه امروزه همچنان بعنوان یک ساز مطرح، جایگاه خود را در فرهنگ موسیقی ایران حفظ کرده است. از این رو، سازندگان متعددی به ساختن آن می پردازند، چرا که کماکان هنرمندان زیادی به نواختن آن علاقه دارند. سنتور علیزاده 3 مهر، از ساخته های استاد سلیم محمد علیزاده است. این ساز بعنوان یک ساز 3 مهر و بهترین ساز ساخته شده توسط این سازنده معرفی می شود. تمام بخش های صفحه رویی، صفحه زیرین (کفه)، کلاف و خرک ها در این سنتور از جنس چوب گردو است که پرداخت انجام شده (لاک الکل) بر روی بدنه اصلی، رنگ مات و نسبتاً تیره رنگی را پدید آورده، اما خرک ها بصورت خود رنگ هستند. صدای مطلوب این سنتور را می توان در تمام محدوده صوتی آن (سیم های زرد، سیم های سفید و بخش پشت خرک) شنید و اثری از ویژگی های بد و منفی مثل “تقه” یا “تپ تپ” در این صدا وجود ندارد، که اینها همه نشان از پل گذاری های درست و در مجموع صنعت دقیق و اصولی این سنتور است. در مقابل بعنوان یک امتیاز می توان به خوش صدایی و شفافیت صدای سیم های سفید و پشت خرک (یعنی صداهای زیر) اشاره کرد که در مقایسه با بسیاری سازها به وضوح قابل تشخیص است. سنتور 3 مهر علیزاده به طور کلی یک ساز خوش ساخت و خوش صدا است که می تواند مورد استفاده هنرجویان و نوازندگان سطوح مختلف قرار بگیرد.
قطعا تمام علاقه مندان به ساز سنتور در هنگام خرید سنتور به چالش های بسیار زیادی بر می خورند. در این راستا از اساتید موسیقی خود و افراد خبره مشاوره و راهنمایی می گیرند. در این مطلب معیارهای ارزیابی سنتور بیان شده است که قطعا می تواند در انتخاب سنتور خوب و خرید بهتر یاری رسان باشد.
صنعت و ساختمان ساز سنتور
سلیقه در پرداخت چوب: سنتور در مراحل مختلف مورد پرداخت با رنده، سمباده، مُقار، لیسه و … قرار میگیرد که کیفیت پرداخت، نشان از حوصله و سلیقه سازنده میباشد. کیفیت رنگرزی: سازندگان مختلف ممکن است روشهای زیادی برای رنگرزی انتخاب کنند مانند لاک الکل، سیلر و … ، که نوع رنگرزی و سلیقه در این مورد می تواند درصدای سنتور تاثیر بگذارد. (مثلا رنگهای پوشاننده میتواند جلوی ارتعاش الیاف چوب را بگیرد) البته رنگ در ظاهر زیبای سنتور بسیار موثر است. انضباط و چینش گوشیها: چیدمان گوشیها از سلیقه در سوراخکاری و برقو زدن مناسب حکایت دارد و گوشی های خوش تراش هم به صدای سنتور کمک میکند و هم در نگهداری کوک موثر است. کیفیت چسباندن کلاف، صفحه و کفه: یکی از قسمتهای مهم در سنتورسازی، سرهم کردن اجزای سنتور و چسباندن قسمتهای مختلف آن است. زیبایی در اتصال اجزا، هم نشان از سلیقه سازنده دارد و هم میتواند به ایجاد صدایی متناسب کمک کند. تناسب وزن سنتور: در برخی از سنتورها وزن زیاد به معنی ضخامتهای نامناسب به چوب یا خیس بودن آن است. و در برخی سبک بودن زیاد سنتور به معنی پوک بودن چوب و یا ضعیف بودن آن است که این به تجربه به دست میآید که در مقایسه با صدای سنتور اعتبار پیدا میکند.
کیفیت صوتی
یک دست بودن صدا: یک سنتور مناسب در نتهای مختلف دارای جنس صدای یکسان است که این نشان تخصص سازنده در پل گذاری و تنظیم ضخامت صفحه و کفه است که باعث میشود با تغییر پوزیسیونها، رنگ، حجم صدا و تونالیته سنتور عوض نشود. حجم صدا: حجم صدای مناسب در سنتور نشان تخصص سازنده است. رسیدن به یک حجم بالای صوتی و پرقدرت برای سنتور بسیار دشوار است که توان چوب شناسی و تنظیم ضخامت نیاز دارد که بسیار ارزشمند است. جنس صدا: تقه دار بودن، گزدار بودن صدا و … از جمله عیوبی است که میتواند جنس صدا راتضعیف کند و صدای کریستالی، پخته، عمیق و جاافتاده از جمله اصطلاحاتی است که برای صداهای مناسب از آن یاد میشود. نگهداری کوک: چرخش راحت گوشیها (نداشتن حرکت پله ای) و عدم برگشت گوشیها پس از کوک کردن به معنی نگهداری مناسب کوک است که برای یک سنتور بسیار حیاتی است که البته فاکتورهایی مثل ضخامت صفحه، ارتفاع خرک و … در کوک موثر است که دراین مرحله از آنها نمیتوان گذشت.
اصولاً در بین ساخته های یک سازنده ساز، تعداد مهرها می بایست سازها را از نظر کیفیت ساخت و متریال به کار رفته در یک رده بندی کیفی قرار بدهد. در سنتورهای موسویاین مسأله به وضوح دیده می شود. چنان که سنتور دو مهر موسوی نسبت به مدل های قبلی خود یعنی یک مهر ساده و یک مهر ویژه، در ساخت و پرداخت پیشرفته تر است. در ساخت این سنتور از چوب گردوی مرغوب استفاده شده و اتصال صفحه و کفه و کلاف به یکدیگر به بهترین نحو انجام شده است. چوب استفاده شده در صفحه زیرین (کفه) طرح ابری دارد که این خود نشان از انتخاب چوب با کیفیت برای این بخش است. هم چنین در کلاف راست و چپ که گوشی ها و سیم گیرهای سنتور بر روی آنها قرار می گیرند، از چوب راه راست و قوی استفاده شده است. گوشی ها نیز از نوع آهن آبکاری اتومات دوبل هستند و به خوبی برقو خورده اند تا ساز در نگه داشتن کوک بهتر عمل کند. کیفیت خرک ها و فرم و پرداخت شیطانک ها در مدل دو مهر سنتور موسوی، نسبت به مدل های پایین تر در مجموع بهتر است. نکته قابل توجه در سنتور موسوی دو مهر، وجود دو سوراخ روی قسمت پایین کلاف برای دسترسی به پل ها و رگلاژ کردن آنها با ابزار مربوطه است. بوسیله پل کش و از طریق این سوراخ ها می توان پل های مربوط به سیم های زرد و یا سیم های سفید و پشت خرک را جابجا کرد. در نوازندگی با سنتور موسوی مدل دو مهر، صدایی نرم، شفاف، قوی و یکدست را در تمام محدوده ساز تجربه خواهید نمود. قیمت این سنتور با کیفیت قابل توجه آن در تناسب است و این ساز را به یکی از گزینه های مناسب برای نوازندگان متوسط و حرفه ای تبدیل می کند.
متعلقات همراه سنتور موسوی
سنتور موسوی هعمولا همراه جعبه چرمی یا جعبه فومی / آچار کوک و مضراب سنتور ارائه میشود. برای نگه داری از این محصول نیز لازم است این متعلقات به همراه تهیه شود.
سنتور ساز زهی زخمهای موسیقی ایرانی است. یفرهنگ دهخدا سنتور را این‌گونه بازشناخته‌است: «از سازهای ایرانی به شکل ذوزنقه که دارای سیمهای بسیاری است و با دو زخمه چوبی نواخته میشود(نقل از ویکی پدیا).» عوامل بسیاری در قیمت سنتور تاثیر گذارند و سازآموز را ترغیب به خرید ساز می کنند. در این مقاله سعی شده است تا به عمده ترین و برجسته ترین فاکتورها اشاره شود.
سنتور بر اساس ابعاد خاص که قاعده هم دارد می تواند به سنتور سل، لا، سی …،کروماتیک، ۱۲خرک، ۱۴خرک، باس و…تقسیم شود. البته در این تقسیم بندی تنها ابعاد ساز متغیر است و بقیه اجزای ساز یکسان می باشد.
دو شیوه‌ی متفاوت برای محاسبه‌ی هزینه‌ی تبلیغات به ازای کلیک وجود دارد: یکی تعیین نرخ ثابت به ازای هر کلیک، و دیگری مزایده بر اساس پیشنهاد قیمت یا Bid. در هر دو حالت تبلیغ‌دهنده باید ارزش بالقوه‌ای که از هر کلیک ناشی میشود را در نظر بگیرد. ارزش یاد شده به بازدیدکننده‌ی مورد انتظار تبلیغ‌دهنده و عایدی کوتاه‌مدت و بلند‌مدت حاصل از این بازدید (معمولاً درآمد) بستگی خواهد داشت.
بخشهای مختلف سنتور
جعبه رِزُنانس :
منظور از جعبه رزنانس، جعبه شامل صفحه و کفه و کلاف می باشد که با چسب یا سریشم به هم متصل هستند. در داخل این جعبه بین ۳ تا ۷ چوب (پل) به قطر حدودی یک سانتی متر وجود دارد که بین صفحه و کف قرار دارد که بنا به تخصص و تجربه سازنده ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد که این خود به یک دست بودن صدا و تناسب حجم صدا و جنس ان کمک بسیار زیادی می کند. لازم به ذکر است که برخی از اساتید سازنده فقط با ابزار پل عیوب صدایی بسیاری از سازها را می توانند رفع کنند.
جنس جعبه :
جنس چوب سنتور عمدتا از گردو می باشد (البته چوب راش، آزاد، رز وود، فوفل… نیز استفاده میشود) که البته خود چوب گردو بنا بر عمر درخت، قطر تنه، منطقه رویش درخت، مدت زمان خشک شدن چوب و شیوه خشک شدن ان کیفیتهای مختلفی دارد. بسیاری از اساتید سازنده ساز معتقدند چوب مناطق سردسیر مثلا کردستان، سنندج، الموت و… از کیفیت بهتری برخوردارند. البته از دید اکثر اساتید چوب گردوی تیره که دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب می باشند، که مدت زیادی (مثلا حداقل ۵سال) از خشک شدن انها می گذرد، گزینه مناسبی برای خرید سنتور خوش صدا خواهد بود.
گل روی جعبه :
بر روی صفحه سنتور دو سوراخ به شکل گل وجود دارد که به ان گل سنتور گفته میشود. علت حضور این گل علاوه بر زیبایی، کمک به ایجاد رزنانس در داخل جعبه می باشد که محل آن بر اساس شیوه پل گذاری وسلیقه سازنده زیر سیمهای زرد و پشت خرک تعبیه می شود.
ضخامت صفحه و کف :
بسیاری از اساتید حرفه ای معتقدند که چیدمان پل تنها فاکتور مهم تنظیم صدای ساز نیست بلکه ضخامت صفحه و کف نقش بسیار زیادی در کیفیت صدای ساز دارد. البته در این بین ضخامت صفحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنا به جنس چوب و میزان خشک شدن ان ضخامت کف بین ۷تا ۹ میلیمتر و صفحه بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ میلیمتر تنظیم می شود.شایان ذکر است که اساتید حرفه ای بنابر جنس چوب ممکن است ضخامتهای مختلفی در نقاط مختلف صفحه و کف ایجاد کنند.که البته خود همین تجربه وتخصص زیادی را میطلبد .
شیطانک :
روی دو ساق ذوذنقه سنتور یک برجستگی وجود دارد که روی ان دو میله استیل به قطر حدودی ۲ میلیمتر قرار دارد که به شیطانک گفته می شود.که بعدا سیمهای سنتور روی ان قرار میگیرد. ارتفاع شیطانک از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بوسیله ان، میزان فشار سیمها روی خرک تغییر میکند که این خود در نهایت روی صدای ساز اثرگزار خواهد بود.
گوشی و سیمگیر :
در طرف راست سنتور و بر روی کلاف گوشی قرار دارد که سیمها ی ساز در نهایت از طریق همین گوشیها کوک وتنظیم می شوند . اما نکته مهم در قسمت گوشی شیوه سوراخ کاری و برقو زدن است که رعایت همین نکته به کوک خوب و دقیق منجر خواهد شد. اما سیمگیر در طرف چپ ساز قرار دارد که تنها نکته مهم شیوه گره زدن سیم است که در نگهداشتن کوک می تواند موثر باشد.
جنس سیم :
سنتور شامل دو نوع سیم می باشد که به سیم سفید وسیم زرد یا قرمز معروف است. سیم سفید از جنس فولاد می باشد و سیم زرد یک ترکیب الیاژی از کروم، مس وفولاد است. که البته این سیمها عمدتا وارداتی هستند. نکته مهم در این است که جنس سیم و کیفیت (یکدستی چگالی سیم) آن بر روی صدا بسیار موثر است.
معیارهای ارزیابی سنتور
جنس صدا: بم کریستالی، زنگ دار، پر حجم، صدای بسته و کم حجم، تقه دار بودن ساز، میزان یکدستی صدای ساز
جنس چوب: چوب تیره یا روشن، راه راست بودن چوب یا فردار بودن، کهنه یا تازه بودن چوب، سبک و پوک یا سنگین بودن چوب
کیفیت پرداخت: کیفیت پرداخت ساز، کیفیت رنگ کاری ساز، کیفیت خرک ها، کیفیت سیم، گوشی و ساچمه و سیم گیر، فاکتورهای اضافه مثل معرق یا خاتم یا منبت
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
