نوازندگان سنتور اهل ایران

نوازندگی سنتور با دو چوب نازک که به آن‌ها «مضراب» گفته می‌شود، انجام می‌شود. مضراب‌ها در گذشته بدون نمد بودند ولی اکنون بیش‌تر به مضراب‌ها نمد می‌چسبانند که باعث نرمتر شدن و کم زنگ‌تر شدن آوای سنتور می‌شود. در اکثر اوقات، نوازنده باید با هر یک از مضراب‌ها، نت متفاوتی را اجرا کند (به ویژه در برخی از چهارمضراب‌ها که بیش‌تر پایه قطعه با دست چپ و ملودی با دست راست اجرا می‌شود). به همین دلیل نوازندگی این ساز علاوه بر چابکی دست‌ها، به تمرکز ذهن نیز نیاز دارد که تنها با آزمون فراوان بدست می‌آید. سنتورسازی است که اگر نوازنده بر آن چیره شود، می‌تواند با آن کارهای زیبا و ماندگاری بیافریند. این ساز به خوبی توانایی تک نوازی و هم نوازی را دارا می‌باشد.

برابر نیمی از زندگانی آزمون سنتورنوازان، به کوک کردن آن می‌گذرد. چون کوبه‌های مداوم مضراب روی سیم‌ها و تأثیرگذاری نم و گرما روی چوب و سیم‌ها کوک را به هم می‌زند و ۷۲ سیم باید مرتب کوک یا هم خوان شود، از این رو سنتور،‌سازی شناخته می‌شود که همراه با زیبایی، بسیاری از پیامدهای فیزیکی می‌تواند روی آوا و کوک آن تأثیر بگذارد و حتی نوازنده‌های ماهر را برای یک کوک دلخواه ناکام می‌گذارد.

استاد اردوان کامکار

اردوان کامکار در سال ۱۳۴۷ در سنندج به دنیا آمد. او آموزش سنتور را از سن ۴ سالگی و نزد پدرش، حسن کامکار آغاز کرد. اردوان کامکار، در جوانی به همراه برادرش هوشنگ کامکار، کنسرتینوی سنتوری تصنیف کرد که در آلبومی به نام بر تارک سپیده (همراه با یک کنسرتینوی کمانچه از برادرش، اردشیر) به بازار عرضه شد. او در سال ۱۳۵۹ به تهران آمد و فعالیت خود را به طور جدی در عرصه موسیقی آغاز کرد و با کمک برادرانش، هوشنگ و ارسلان، درس‌های هارمونی، کنترپوان و اصول آهنگسازی را فرا گرفت. او نواختن سنتور را به سطح خوبی از لحاظ تکنیکی رساند و در زمینه نوازندگی، ردیف موسیقی ایران، گروه نوازی، اصول و مبانی موسیقی و آهنگسازی هم به درجاتی نسبتاً خوب رسید. تقسیم ملودی های قطعات و تقسیم آن‌ها در دو دست یکی دیگر از ویژگی‌های نوازندگی‌اش است، و یکی از مهمترین توانایی‌هایش، قدرت مساوی دستانش است که مضراب های چپ و راستش را یکدست کرده است.

استاد سیامک آقایی

سیامک آقایی زادهٔ ۱۳۵۲در اهواز است. او فراگیری ساز سنتور را ابتدا نزد «رؤیا حلاج» در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی آغاز کرد و سپس نزد هنرمندانی همچون: مسعود شناسا، پرویز مشکاتیان، محمدرضا لطفی، حسین ملک، ناصر فرهنگفر، مجید کیانی و رامبد صدیف فراگیری موسیقی را ادامه داد. وی فارغ‌التحصیل رشته موسیقی در مقطع کارشناسی از دانشکده هنرهای زیبا - دانشگاه تهران است. وی در دوران تحصیل از آموزه‌های پژوهشگران موسیقی همچون: محمدتقی مسعودیه، تقی بینش، فرهاد فخرالدینی، خسرو مولانا، آذین موحد و محمدرضا درویشی بهره برد.

استاد پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان در سال ۱۳۳۴ در نیشابور به دنیا آمد. او مقدمات موسیقی را از شش سالگی نزد پدرش، حسن مشکاتیان، که استاد سنتورنوازی و آشنا با ویولن و سه‌تار بود، آموخت. وی آموختن موسیقی را در طول تحصیل در زادگاهش، نیشابور پی گرفت و تا پایان دورهٔ متوسطه همچنان در پیشگاه پدر به فراگیری و تمرین مشغول بود. او در سال ۱۳۵۳ وارد دانشکدهٔ هنرهای زیبا در دانشگاه تهران شد و به آموختن ردیف میرزا عبدالله نزد نور علی خان برومند و ردیف موسیقی سنتی نزد داریوش صفوت پرداخت. وی هم‌زمان با آموزش ردیف، مبانی موسیقی ایرانی را نزد اساتیدی چون محمدتقی مسعودیه، مهدی برکشلی، عبدالله دوامی، سعید هرمزی و یوسف فروتن فرا گرفت. او نوازندگی سنتور را در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به صورت بسیار جدی ادامه داد و توانست در نوازندگی این ساز به مهارت ویژه و چشمگیری دست پیدا کند و همچنین توانست کارهای بزرگ فراوانی را در زمینهٔ آهنگسازی و نوازندگی سنتور به ویژه در زمینهٔ ساخت قطعات همنوازی (ارکسترال)، تصنیف و نیز تکنوازی انجام دهد. مشکاتیان در این سال‌ها، کنسرت‌های متعددی با خوانندگانی چون پریسا و هنگامه اخوان اجرا کرد و در سال ۱۳۵۶، گروه عارف را تشکیل داد. وی در آزمون موسیقی باربد که به ابتکار نورعلی برومند برگزار می‌گردید، به همراه پشنگ کامکار مقام نخست در رشتهٔ سنتور و همراه با داریوش طلایی، مقام ممتاز در ردیف‌نوازی را به دست آورد. وی همسر سابق افسانه شجریان بوده و صاحب دو فرزند به نامهای آوا و آیین است.

حسام‌الدین سراج

حسام‌الدین سراج در ۲۶ مرداد ماه سال ۱۳۳۷ در اصفهان چشم به جهان گشود. ایشان فرزند سید محمدرضا سراج است و دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس معماری از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری پژوهش هنر از دانشگاه هنر می‌باشد. وی، موسیقی را از سیزده سالگی با آموختن تنبک آغاز کرد. سپس سنتور را نزد سیروس ساغری آموخته و برای تکمیل آن از استادانی چون فرامرز پایور، رضا شفیعیان و پشنگ کامکار بهره گرفت. همچنین در زمینهٔ آواز از محضر محمود کریمی و محمدرضا شجریان استفاده کرد. بزرگترین مشوق وی در تحصیل علم و هنر پدرش بود. او بر علوم قدیمه و ادبیات احاطه داشت و از صدای خوش آهنگی برخوردار بود و با استادان ادب و هنر نظیر جلال الدین همائی، تاج اصفهانی، حسن کسائی و… حشر و نشر داشت، به همین جهت فضائی مستعد برای تربیت فرزندانش فراهم آورده بود. وی علاوه بر آواز، در برخی از آثارش آهنگ‌سازی را نیز به عهده داشته و با نواختن سنتور و سه‌تار نیز آشنایی دارد. همچنین در دانشکده هنرهای زیبا بحثی تحت عنوان شناخت هنر را تدریس می‌کند. او، علاوه بر ایران، کنسرت‌های فراوانی در کشورهای مختلف داشته‌است. برنامه وی در خندوانه در تاریخ 97/11/12 روی آنتن رفت و او گفت و گویی با رامبد جوان داشت و همچنین یکی از قطعات خود را اجرا کرد و جناب خان نیز از وی تقدیر ویژه کرد.

از جمله دیگر نوازندن سنتور می توان اساتید زیر را نام برد :

• داریوش سالاری
• مهدی ستایشگر
• محمدجواد ضرابیان
• علیرضا جواهری
• محمد نایینی

برگرفته از : ویکی پدیا